Teatr im. Adama Mickiewicza w Częstochowie

Kandyd, czyli optymizm

Voltaire'a

w przekładzie Tadeusza Boya Żeleńskiego, adaptacja sceniczna: Maciej Wojtyszko, Adaptacja sceniczna: Maciej Wojtyszko, Krzysztof Orzechowski, teksty piosenek: Maciej Wojtyszko, piosenki: Jerzy Derfel

Reżyseria: Rafał Szumski

Asystent reżysera: Andrzej Rospondek

Muzyka, aranżacje: Karol Nepelski

Asystentka kompozytora: Oktawia Pączkowska

Scenografia i reżyseria świateł: Aleksandra Grabowska

Kostiumy: Adrian Lewandowski, choreografia: Aleksander Kopański

Obsada:

Kandyd – Adam Machalica; Kunegunda – Hanna Zbyryt

Pangloss, Sekretarz Gubernatora – Antoni Rot

Marcin – Waldemar Cudzik

Baron, Żołnierz I, Majtek, Inkwizytor, Gubernator Buenos Aires, Król Eldorado – Adam Hutyra

Baronowa, Starucha – Małgorzata Marciniak

Brat Kunegundy, Żolnierz II, Eunuch, Żyd Issachar – Maciej Półtorak

Pakita, Żołnierz III – Sylwia Oksiuta–Warmus

Kakambo, Anabaptysta Jakub, Zausznik Inkwizytora, Żołnierz IV – Bartosz Kopeć

a także: Jezuici, Abarowie, lud Lizbony i Eldorado itp. itd. 

Na scenie gościnnie pojawiają się: Ilia Piątek/Natan Wywiał/ Mateusz Mazurkiewicz ze Studia Aktorskiego MAŁA Rolka w Częstochowie. 

 PREMIERA: 8 stycznia 2022 r.

Czast trwania spektaklu: 120 minut bez przerwy---

----------------------------------------

Trudno uwierzyć, że Voitaire napisał „Kandyda..” w XVIII wieku. 

Okazuje się, bowiem, że niezależnie od systemów politycznych i epoki, wciąż żyjemy w „najlepszym ze światów”, a krajem zarządza „czarujący monarcha”, z kolei „nasz generał jest najwybitniejszy”, natomiast „Kobiety są wspólne, tak jak wszystko w tym kraju”.

Ten ponadczasowy tekst z klasyki literatury, poraża swą aktualnością, wzrusza, zachwyca i bawi. Odrzucając odium szkolnych interpretacji, opierających się na porównaniu trzech tez filozoficznych i dyskusji „jaka postaw życiowa jest ci bliższa?” – po prostu…  w tym dziele na nowo trzeba się zakochać.          Ponownie je przeczytać lub obejrzeć.

Sztuka Voltaire’a cechuje się szybką narracją, pełną fantastycznych zdarzeń i nagłych zwrotów akcji. Aktorzy na oczach widzów przeobrażają się w różne postaci i…przez niemal dwie godziny nie schodzą ze sceny.

„Kandyd, czyli optymizm”, to także opowieść przypominająca odwieczne dylematy człowieka, dodająca otuchy, to sztuka o naturze, sile i granicy optymizmu.

Tekst przetłumaczony jest przez Tadeusza Boy Żeleńskiego, a swoistym komentarzem do scenicznego dziania się, są śpiewane przez aktorów, przy akompaniamencie kwartetu smyczkowego, piosenki Jerzego Derfla.

-----------------------------------------------------------------------------------

Prostoduszny i łatwowierny Kandyd przesiąkł filozofią swojego mistrza i słuchał jego nauk „z ufnością właściwą jego wiekowi i naturze”. Uwikłał się jednak nasz bohater w romans z córką barona, „rumianą, świeżą, pulchną i apetyczną” Kunegundą. Rozgniewał tym barona tak bardzo, że został wygnany z zamku. Od tego momentu podróżuje Kandyd wraz z Panglossem po świecie, odwiedza przeróżne krainy, staje się wnikliwym obserwatorem i komentatorem rzeczywistości. Autor „wtłacza” bohatera w najrozmaitsze, nieprawdopodobne sytuacje, każe mu doznawać najbardziej fantastycznych przygód, a wszystko po to, aby zweryfikować tezę Panglossa o najlepszym ze światów. W pewnym momencie trafia wprawdzie Kandyd do krainy Eldorado – ziemskiego raju, Arkadii, gdzie złoto, szmaragdy i rubiny leżą na ulicach, a ludzie żyją zgodnie i szczęśliwie, kierując się w życiu zasadami równości, sprawiedliwości i przyjaźni. Niemniej jednak zastosowanie motywu fantastyczno-utopijnej krainy ma cel praktyczny – pozwala na prawach kontrastu jeszcze wyraźniej dostrzec wady i niedorzeczności współczesnej autorowi cywilizacji. Okazuje się bowiem, że kształt rzeczywistości jest zgoła odmienny. Świat Kandyda jest światem pełnym zbrodni, gwałtu, degeneracji moralnej, podziałów stanowych, fanatyzmu religijnego, zabobonów, dominacji władzy absolutnej. Bohater wpisany w tak mroczną rzeczywistość poddaje ostrej krytyce jej przeróżne sfery, burzy optymistyczną koncepcję świata, obnażającą jego niedoskonałości i absurdy.