Spektakle

Igraszki z diabłem

reżyseria Gabriel Gietzky wg Jana Drda

adaptacja i reżyseria - Gabriel Gietzky, scenografia - Dominika Skaza, kostiumy - Diana Marszałek opracowanie muzyczne - Aleksandra Gryka, ruch sceniczny- Artur Dobrzański

"Igraszki z diabłem" trochę zaskakują polskiego widza swoją oryginalnością i dość- jak na sztukę współczesną, niezwykłą formą. Jest to po prostu po komediowemu potraktowana baśń sceniczna, oparta na ludowych wątkach podaniowych. Bohaterem jej jest wysłużony wojak Marcin Kabat, który zwolniony z wojska po wieloletniej służbie wędruje w swoje rodzinne strony. Podczas tej wędrówki spotykają go przedziwna przygody, w których obok zadzierżystej Kasi i naiwnej królewny Desperandy, rozbójnika oraz pustelnika niepoślednią rolę grają z niezrównanym humorem przez autora potraktowane czarty i anioły. Marcin Kabat to prawdziwy bohater ludowy, taki jakiego stworzyły legendy i baśnie: uczciwy i dzielny, nieustraszony i mądry, sprawiedliwy i stający w obronie każdego, kogo spotkała krzywda. Jest przy tym dowcipny i wygadany, ustępując pod tym ostatnim względem tylko pyskatej Kasi. A czarty i anioły, niebo i piekło ani na chwilę nas nie odrywają od realnych ludzkich spraw. Motywy te Drda wyzyskał z dużym humorem, potraktował ironicznie i dał utwór sceniczny w stylu starych komedii czeskich z pierwszej połowy XIX wieku. Wszystkie wplecione tu wątki baśniowe i występujące postacie baśniowe są nam doskonale znane, ale wszystko to w komedii Drdy nabiera zarazem jakiegoś nowego wyrazu, jest świeże i naprawdę zabawne. Rozgrywającym się tu sprawom towarzyszy bowiem przez cały czas autorski uśmieszek pobłażania i ironii.

Jan Drda (1915 - 1970) . Prozaik i dramaturg czeski. Studiował filologię klasyczną i slawistykę. W latach 1946-56 był prezesem Związku Pisarzy Czechosłowackich. Charakterystyczną cechą jego twórczości było łączenie ludowych motywów baśniowych i realnych postaci.

W swojej ojczyźnie  i dzięki przekładom- poza nią -- Jan Drda był ceniony również jako autor powieści "Miasteczko na dłoni", "Woda życia", "Wędrówki Piotra Arcyłgarza" i opowiadań ("Milcząca barykada"), a także książek będących pokłosiem jego działalności dziennikarskiej ("Listy z Norynbergi" , "Gorąca ziemia"). Poczesne miejsce w jego spuściźnie zajmują dramaty : "Jako i my odpuszczamy", "Magdalenka" czy "Zapomniany diabeł", klechda obficie czerpiąca z kultury plebejskiej.

Najlepszą i najpopularniejszą jego sztuką są jednak napisane w czasie okupacji "Igraszki z diabłem" (wyd. 1946, wyd. polskie 1949), których prapremiera odbyła się w 1945 roku w Stavovskem Divadle w Pradze, a słynną polską premierę przygotował Leon Schiller w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi w 1948 roku. W "Igraszkach..." Drda wykorzystuje i przetwarza znane motywy baśniowe. "Igraszki..." pokazano w Teatrze Telewizji po raz pierwszy w 1966 r. Jednak najbardziej znana jej wersja zrealizowana została w 1979 r. w reżyserii Tadeusza Lisa .W przedstawieniu tym zagrali: Marian Kociniak, Jerzy Kamas, Jan Kociniak, Wojciech Pokora, Magdalena Zawadzka, Krzysztof Kowalewski, Janusz Gajos, Barbara Wrzesińska, Marek Kondrat...